Ngày 28/11, tại thủ đô Hà Nội, Hội Luật gia Việt Nam long trọng tổ chức Đại hội thi đua yêu nước lần thứ IV, giai đoạn 2025 – 2030.
Tham luận tại đại hội, Luật gia Nguyễn Xuân Tuyến - Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Quảng Trị đã trình bày kinh nghiệm tại tỉnh trong việc khai thác hiệu quả các nguồn lực từ hợp tác quốc tế, thực hiện hiệu quả hoạt động tuyên truyền, phổ biến, tư vấn pháp luật, hỗ trợ pháp lý.
Theo ông Tuyến, nhận thức rõ về những khó khăn chung của tổ chức Hội, thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua và những người thi đua là những người yêu nước nhất”, Hội Luật gia tỉnh Quảng Trị đã xác định tinh thần thi đua là động lực then chốt.
Cụ thể, tỉnh Hội đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch thi đua hàng năm với chỉ tiêu rõ ràng. Trong đó, mỗi hội viên được yêu cầu thực hiện tối thiểu 5 vụ tư vấn, hỗ trợ pháp lý; mỗi cấp Hội phải tổ chức ít nhất 5 hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật; mỗi hội viên phải tạo ra 5 sản phẩm phổ biến giáo dục pháp luật, gồm tối thiểu 2 tin, bài đăng tải trên website Hội hoặc các phương tiện truyền thông.
Luật gia Nguyễn Xuân Tuyến - Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Quảng Trị.
Kết quả trong giai đoạn 2020 – 2025 cho thấy hướng làm này mang lại hiệu quả rõ rệt. Bên cạnh nguồn vốn từ các cơ quan trong nước, Hội Luật gia tỉnh Quảng Trị đã huy động được gần 4 tỷ đồng từ các tổ chức quốc tế, phục vụ trực tiếp cho hoạt động phổ biến pháp luật, tư vấn pháp luật và hỗ trợ pháp lý.
Ông Tuyến cho biết thông qua Quỹ Thúc đẩy sáng kiến tư pháp (JIFF) – hợp phần của dự án “Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam” do Liên minh châu Âu tài trợ – Hội đã tiếp cận và chủ trì dự án trị giá hơn 2 tỷ đồng về nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân nông thôn, vùng ven biển và đồng bào dân tộc thiểu số tại Quảng Bình thông qua thúc đẩy thực thi pháp luật về bảo vệ môi trường.
Dự án tổ chức 37 sự kiện tuyên truyền, tập huấn và hội thảo; triển khai hoạt động Photovoice về chủ đề “Người dân, người dân tộc thiểu số với môi trường xung quanh”; hướng dẫn kỹ năng pháp lý cho hơn 3.400 lượt người.
Hội cũng biên soạn hai bộ tài liệu chuyên đề và tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật về môi trường, cuộc thi ảnh với hơn 110 bài dự thi cùng khoảng 600 bức ảnh. Từ dự án, 30 đợt tư vấn pháp luật lưu động đã được triển khai tới hơn 300 lượt người dân.
Ngoài ra, cũng từ JIFF, Hội phối hợp với nhiều tổ chức như Hội Vì sự phát triển của Người khuyết tật, Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Môi trường bền vững, Trung tâm Tư vấn pháp luật và Chính sách về Y tế – HIV/AIDS… để đảm nhận các hoạt động truyền thông, tư vấn và hỗ trợ pháp lý trong nhiều dự án lớn, với tổng kinh phí trên 5,7 tỷ đồng. Các dự án tập trung vào nhiều nhóm yếu thế như phụ nữ, trẻ em trong khu vực lao động phi chính thức, người nhiễm hoặc có nguy cơ nhiễm HIV.
Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Quảng Trị đã trình bày kinh nghiệm tại tỉnh trong việc khai thác hiệu quả các nguồn lực từ hợp tác quốc tế.
Đồng thời mở rộng sang các lĩnh vực mới như giảm thiểu rác thải nhựa đại dương, thực thi Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, thúc đẩy bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình; tăng cường tiếp cận công lý cho trẻ em và trẻ khuyết tật vùng khó khăn.
Một nguồn lực quan trọng khác đến từ Tổ chức “Bánh mỳ cho thế giới” (Bread for the World – CHLB Đức). Nhờ đó, Hội Luật gia tỉnh Quảng Trị đã và đang tham gia các dự án tăng cường năng lực phổ biến và tư vấn pháp luật về đất đai, cũng như dự án tư vấn pháp luật cho phạm nhân và người mới chấp hành xong án phạt tù. Tổng kinh phí hỗ trợ từ tổ chức này lên tới hơn 2 tỷ đồng.
Với các nguồn lực đã huy động, Quảng Trị đã triển khai khối lượng hoạt động rất lớn trong giai đoạn 2020 – 2025. Tỉnh Hội chủ trì tổ chức 612 hội nghị và 98 đợt tuyên truyền, giáo dục pháp luật và tư vấn lưu động, thu hút hơn 52.600 lượt cán bộ, hội viên, giáo viên, học sinh và người dân tham gia. Hội cũng biên soạn và phát hành hơn 51.000 bộ tài liệu, tạp chí, sách bỏ túi và thực hiện gần 3.500 chuyên mục pháp luật trên các cơ quan báo chí, phát thanh – truyền hình của tỉnh và trung ương.
Cùng với đó, Hội thực hiện 12.368 vụ tư vấn pháp luật, bao gồm hơn 1.000 vụ việc do Thường trực Tỉnh hội và Trung tâm Tư vấn pháp luật đảm nhiệm, trong đó khoảng một nửa liên quan đến đất đai và bảo vệ môi trường.
Riêng công tác tiếp công dân, Hội đã tư vấn, hướng dẫn và giải thích quy định pháp luật cho hơn 2.200 vụ việc của người có công và đối tượng chính sách, đồng thời hỗ trợ thực hiện thủ tục khiếu nại, tố cáo theo quy định. Các hoạt động hỗ trợ pháp lý khác ghi nhận hơn 3.500 vụ việc trong các lĩnh vực khiếu nại – tố cáo, tranh chấp đất đai, bồi thường giải phóng mặt bằng, chính sách xã hội, lao động, chế độ cho người khuyết tật…
Theo đánh giá của ông Tuyến, các hoạt động này đã tạo ra tác động rộng và sâu tới cộng đồng. Người dân, đặc biệt là nhóm yếu thế, có điều kiện tiếp cận pháp luật cụ thể, dễ hiểu và phù hợp thực tiễn. Việc tuyên truyền – tư vấn giúp họ hiểu rõ các quy định của Luật Bảo vệ môi trường, Luật Đất đai và nhiều văn bản pháp luật khác, đồng thời tham gia góp ý chính sách, quy định thuộc thẩm quyền của tỉnh.
Đối với cộng đồng doanh nghiệp, việc nâng cao hiểu biết pháp luật giúp hoạt động sản xuất – kinh doanh minh bạch, tuân thủ và bền vững hơn. Với tổ chức Hội, đây là quá trình rèn luyện, nâng cao kỹ năng và tính chuyên nghiệp cho đội ngũ hội viên, đồng thời tạo thêm nguồn lực và trang thiết bị để khắc phục khó khăn về kinh phí.
Từ thực tiễn triển khai, Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Quảng Trị khẳng định nhu cầu được phổ biến, giáo dục pháp luật và hỗ trợ pháp lý của người dân là rất lớn, trong khi nguồn lực Nhà nước khó có thể đáp ứng hết. Do đó, phát huy vai trò của Hội Luật gia là hướng đi cần thiết và phù hợp.
Ông Tuyến đề nghị Đảng, Nhà nước và chính quyền các cấp tiếp tục quan tâm, giao nhiệm vụ và bố trí nguồn lực phù hợp để các cấp Hội hoạt động hiệu quả hơn.
Ông cũng kiến nghị Chính phủ, Bộ Tài chính và các bộ, ngành xem xét cấp kinh phí, đầu tư trang thiết bị cho hệ thống Hội Luật gia, nhằm nâng cao năng lực và phát huy vai trò trong tiến trình phát triển kinh tế – xã hội và hội nhập quốc tế.
Đồng thời, ông mong muốn Trung ương Hội tăng cường hoạt động hợp tác quốc tế và thu hút thêm nguồn lực để phân bổ cho các địa phương, tạo điều kiện mở rộng quy mô, nâng chất lượng hoạt động trong thời gian tới.
